8 sanat akımı makalemiz, 20. Yüzyılın ruhunu yansıtan ve sanat tarihinde derin izler bırakanları keşfetmenize rehberlik edecek.
20. yüzyıl sanat için inanılmaz derecede yenilikçi bir dönemdi.Geleneksel tarzlardan koparak sanatın sınırlarını zorlayan yeni hareketler ortaya çıktı. Gelin birlikte 20. yüzyılın en ünlü ve etkili sekiz sanat hareketine birlikte kısa bir yolculuk yapalım.
Henri Matisse – The Dessert Harmony in Red
20. YÜZYILIN 8 ÖNEMLİ SANAT AKIMI – FOVİZM (1905-1908)
Fransızca “vahşi hayvanlar” anlamına gelen “les fauves” teriminden adını alan fovizm, 20. yüzyılın başlarında, empresyonizmin temsili yaklaşımından soyut resim tekniklerine yönelik bir sapma gösteren sanat akımını tanımlar.
1900’lü yılların başında Fransa’da ortaya çıkan Fovizm, ilk modern sanat akımlarından biriydi. Henri Matisse ve André Derain liderliğinde, cesur ve canlı renkleri agresif bir şekilde vurgulamıştır. Bu hareket, doğrudan uygulanan renklerle dikkat çekmektedir.
Konuları basitti. Manzaralar, figürler, natürmortlar. Ancak renk ve yüzey efektlerine odaklanan abartılı, neredeyse soyut bir şekilde tasvir ediliyordu.
Fovizmciler, gerçekçi temsillerden ziyade konularının uyandırdığı duygusal tepkiyi yakalamayı amaçladılar. Cesur renk kullanımları o dönemde şok ediciydi. Öyle ki daha sonraki birçok avangard harekete ilham kaynağı oldu.
Andre Derain – Westminster Köprüsü
Özellikle Fovizm, empresyonizmin yumuşak, pastel renk paletini reddetti ve cesur renklendirmeyi tercih etti. Bu yaklaşım, modern sanatta renk kullanımında ve konu çarpıklığında devrim yaratmıştır.
Fovizmi uygulayan sanatçılar: Henri Matisse, André Derain
20. YÜZYILIN 8 ÖNEMLİ SANAT AKIMI – EKSPRESYONİZM (~1905-1920)
20. Yüzyılın 8 sanat akımından biri ola ve 20. yüzyılın başında Almanya’da ortaya çıkan Ekspresyonizm, genellikle soyut, etkileyici ve duygusal avangart eserlerle tanımlanır. Geleneksel temsilin kullanımı, eserin arkasındaki duygu veya anlamı iletmek lehine terk edildi. Bu tematik ifade biçiminin kullanımı, Batı görsel sanatını devrimleştirdi. Böylece 20. yüzyılın birçok diğer hareketi için bir öncü oldu.
Ekspresyonizmin gelişi, sanatın yaratımı ve yargılanmasında yeni standartları duyurdu. Artık sanat, dış görsel dünyayı tasvir etmekten ziyade sanatçının iç dünyasından kaynaklanmalı ve bir sanat eserinin kalitesini değerlendirme standardı, kompozisyon analizinden ziyade sanatçının duygularının karakterine dayanmalıydı.
Ekspresyonist sanatçılar, konularını tasvir ederken sıklıkla dönen, sallanan ve abartılı fırça darbeleri kullandılar. Bu teknikler, modern dünyanın kaygılarına tepki veren sanatçının şişkin duygusal durumunu aktarmayı amaçlıyordu.
20. yüzyılın başlarında kentsel dünyayla yüzleşen ekspresyonist sanatçılar, kıvrık figürlü anlatımları ve cesur renk kullanımlarıyla güçlü bir toplumsal eleştiri tarzı geliştirdiler.
Tanınmış sanatçılar: Edvard Munch, Egon Schiele, Paul Klee, Wassily Kandinsky
20. YÜZYILIN 8 ÖNEMLİ SANAT AKIMI – KÜBİZM (1907-1914)
1907-1914 yılları arasında geliştirilen Kübizm’in öncülüğünü Pablo Picasso ve Georges Braque yaptı. Nesneleri parçaladılar ve soyut bir biçimde yeniden bir araya getirdiler. Nesneleri geleneksel tek bakış açısı perspektifi yerine aynı anda birden fazla bakış açısıyla tasvir ettiler. Kübist resimler genellikle parçalı veya geometrik, yumuşak renklerle görünür. Buradaki fikir, bir çalışmanın iki boyutlu yönlerini vurgulamak ve formu temel şekillere ve düzlemlere ayırmaktı. Fiziksel dünyayı çizgi, şekil ve renk gibi kavramsal unsurlara ayrıştırarak sanattaki geleneksel temsillerde devrim yarattı. Kübizm birçok soyut modern sanat tarzının yolunu açtı.
Kübistler, açık formu keşfettiler. Figür ve objeleri mekanın içlerinden akıp geçmesine izin vererek delip geçtiler. Arka planı ön planla harmanladılar ve objeleri çeşitli açılardan gösterdiler. Bazı tarihçiler, bu yeniliklerin modern dünyada mekan, hareket ve zaman deneyiminin değişmesine bir yanıt olduğunu savunmuşlardır. Hareketin bu ilk aşamasına Analitik Kübizm denmiştir.
Sentetik Kübizm aşamasında, sanatçılar sanat dışı malzemeleri, özellikle gazeteleri, soyut simgeler olarak kullanarak keşfettiler. Bu, sanatçıların sadece forma değil, aynı zamanda Birinci Dünya Savaşı gibi güncel olaylara da derinlemesine odaklandıklarını gösteren bir gelişmeydi.
Kübizm, tasvir edilen sahne ile tuval yüzeyi arasındaki uyumu vurgulayarak, soyut sanatın önünü açtı. Bu yenilikçi yaklaşımlar, ızgara kullanımı, soyut semboller sistemi ve düzlemsel mekanı araştıran Piet Mondrian gibi sanatçılar tarafından ilerletilecekti.
Kübizm akımı sanatçıları: Pablo Picasso, Georges Braque, Paul Cézanne, Juan Gris
20. YÜZYILIN 8 ÖNEMLİ SANAT AKIMI – SÜRREALİZM (1924-1966)
Sürrealizm, 1920’lerde Paris’te başlayan avangard bir sanat hareketiydi. Lider André Breton, sürrealizmi, yaratmak için bilinçdışı zihni kullanan “saf haliyle psişik otomatizm” olarak tanımladı. Sürrealist sanatçılar geleneği ve rasyonelliği reddederek insan deneyiminde devrim yaratmayı amaçladılar. Hayal gücünün kilidini açmak için beklenmedik yan yana gelmeler, mantıksız sahneler ve rüya görüntüleri kullandılar. Bazı teknikler arasında otomatik çizim, frotaj, çıkartma ve zarif ceset vardı. Başlıca sürrealist ressamlar Salvador Dalí, Rene Magritte, Max Ernst ve Joan Miró’ydu. Kafa karıştırıcı çalışmalarında sıklıkla tuhaf görseller ve gerçekliğe meydan okuyan mantıksız görünen durumlar yer alıyordu. Sürrealizm 20. yüzyıl sanatını derinden etkiledi.
Sigmund Freud ve psikanalizden büyük ölçüde etkilenen Sürrealizm, bilinçaltı zihnin keşfi yoluyla ifade arayışı içindeydi. Görüntüler, rahatsız edici düşsel ortamlar ve sıkça karşıtlıklar içeren, genellikle biçim değiştiren konularla karakterize edilir. Avangart Dada hareketinden gelişerek, Sürrealizm Avrupa’da doğdu ve bir kültürel, sanatsal ve edebi hareket olarak Batı dünyasına yayıldı.
İkinci Dünya Savaşı sonrası New York’ta doğan Soyut Dışavurumculuk, Amerika Birleşik Devletleri merkezli ilk büyük uluslararası sanat hareketiydi. Sürrealist otomatizmden yararlanır ve konunun soyutlanmasına odaklanır. Stili atılgan, kaotik fırça darbeleri ve cesur renk patlamalarıyla karakterize edilir. Savaş sonrası bir hareket olarak, aynı zamanda sonraki postmodernist sanat stilleri için önemli bir öncüdür.
Sürrealist sanatçılar: André Breton, Salvador Dalí, Max Ernst, Frida Kahlo, Rene Magritte
20. YÜZYILIN 8 ÖNEMLİ SANAT AKIMI – SOYUT EKSPRESYONİZM (1943-1965)
İkinci Dünya Savaşı sonrası, Soyut Dışavurumculuk New York’ta uluslararası bir sanat hareketi olarak yükseldi. Sanatçılar Jackson Pollock, Willem de Kooning ve Mark Rothko, bilinçaltını ifade eden spontan tekniklere odaklandı. Onların eserleri, temsilî bir konu olmadan, canlı renkler, jestsel fırça darbeleri ve damlamalar içerir. Bu stil, sanatçının iç dünyasını resim aracılığıyla dışa vurur. Soyut Ekspresyonistler, resim anlayışını ve formunu yeniden şekillendirerek, resimlerin nesneleri temsil etme zorunluluğunu sorgulattı.
Soyut Dışavurumculuk ile ilişkilendirilen sanatçıların çoğu 1930’larda olgunlaştı. Dönemin sol siyasetinden etkilendiler ve kişisel deneyime dayanan bir sanata değer vermeye başladılar. Çok az kişi önceki radikal siyasi görüşlerini sürdürecekti, ancak birçoğu açık sözlü avangardların duruşunu benimsemeye devam etti.
Amerika’nın ekonomik olarak sıkıntı çektiği ve kültürel olarak yalıtılmış ve taşralı hissettiği bir dönemde sanatçı olarak olgunlaşan Soyut Ekspresyonistler, daha sonra ilk gerçek Amerikan avangardları olarak memnuniyetle karşılandılar. Sanatları, Amerikan ruhuna sahip olduğu için -ölçek olarak anıtsal, ruh hali açısından romantik ve sağlam bir bireysel özgürlüğün ifadesi olarak- savunuldu.
Her ne kadar hareket, tarihsel belgelerde büyük ölçüde boya sıçramış, kahraman erkek sanatçıya ait olarak tasvir edilmiş olsa da, 1940’larda ve 50’lerde New York ve San Francisco’da ortaya çıkan ve şu anda bu hareketin adı olarak anılan birkaç önemli kadın Soyut Ekspresyonist vardı. kanonun temel üyeleri.
Soyut Ekspresyonistler: Jackson Pollock, Willem de Kooning, Mark Rothko, Franz Kline
Pop art
20. YÜZYILIN 8 ÖNEMLİ SANAT AKIMI – POP SANAT – POP ART (1950s-70s)
1950’lerin ortalarında Britanya’da başladı ve 1960’larda ABD’de baskın bir hareket haline geldi. Çizgi romanlar, marka ambalajları ve sıradan kültürel nesneler gibi ticari, reklamcılık ve popüler kitle kültüründen ilham aldı.Pop Sanat, parlak renkleri, cesur hatları ve düz, kaygan yüzeyleri ile kendini karakterize eder. Andy Warhol, Roy Lichtenstein ve Claes Oldenburg gibi sanatçılar popüler kültürden alınan gündelik nesneleri ve görüntüleri kullanarak yeniden ürettiler. Bu, ifade, özgürlük ve özgünlük gibi geleneksel güzel sanat değerlerine meydan okuma şekliydi. Pop Sanat, sanatı ana kültürün somut, eğlenceli alanına geri getirdi. Pop Art’ın güzelliği çok erişilebilir olmasıdır. O halde neden eğlenmek için kendi kolay pop art parçalarınızı yaratmaya çalışmıyorsunuz?
Pop art, 1950’ler ve 1960’lar boyunca ABD ve Birleşik Krallık’ta öne çıktı. Kitle medyası ve popüler kültür unsurlarından ilham aldı. Eserler, popüler kültürün sıradanlığını vurgulamayı hedefliyordu. Ve bu amaçla bir araya getirilen çizgi romanlar, dergiler ve reklamlardan alınan çelişkili veya uyumsuz unsurları içeriyordu. Sıkça ironik veya alaycı olan pop art, geleneksel ‘güzel sanatları’ altüst etmeyi amaçladı.
Kısacası, Pop Art hareketi, kitle kültüründen esinlenerek “yüksek” sanatla “düşük” kültür arasındaki çizgiyi bulandırdı. Sanatın her kaynaktan ilham alabileceği ve kültürde bir hiyerarşi olmadığı düşüncesi, Pop Art’ın öne çıkan özelliklerindendir.
Soyut Dışavurumcular ruhtaki travmayı ararken, Pop sanatçıları bu travmayı popüler kültürün imgelerinde aradı. Ancak, Pop sanatçılarının hiçbir şeye doğrudan erişim olmadığını ilk fark edenler olduğunu ve her şeyin birbiriyle bağlantılı olduğunu eserlerinde vurguladıklarını söylemek daha doğru.
Pop Art, çok farklı tutum ve duruşlara sahip geniş bir çalışma yelpazesini kapsasa da, çoğu biraz duygusal olarak uzak durur. Onu önceleyen jestsel soyutlamanın “sıcak” ifadesinin aksine, Pop Art genellikle “soğukkanlı” bir ikiyüzlülüktür. Bu, popüler dünyayı kabul etme mi yoksa şok bir geri çekilme mi olduğu, sıkça tartışılan bir konudur.
Tanınmış sanatçılar: Roy Lichtenstein, Andy Warhol, Keith Haring, Edward Hopper, Robert Indiana
20. YÜZYILIN 8 ÖNEMLİ SANAT AKIMI – KAVRAMSAL SANAT
1960’lı ve 70’li yıllarda Kavramsal Sanat, biçimciliğe ve geleneksel sanatsal medyaya karşı bir tepki olarak ortaya çıktı. Bir eserin estetik veya maddi niteliklerinden ziyade arkasındaki konsepti vurguladı. Joseph Kosuth ve Sol LeWitt gibi kavramsal sanatçılar, fikirlerini iletmek için enstalasyonlarda veya fotoğraflarda metin, belge ve nesneleri kullandılar. Alışılmışın dışında eserleri genellikle açıkça entelektüel, felsefi ve siyasallaşmış bir tona sahiptir. Kavramsal Sanat, sanatı maddesellikten arındırıp, sanatın sınırlarını zorlayarak görsellikten çok fikirlere odaklandı. Savaş sonrası dönemde önemli bir dönüşüm sağlayarak sanatı yeni avangard tarz ve medyalara açtı.
20. YÜZYILIN 8 ÖNEMLİ SANAT AKIMI – MİNİMALİZM (1960s-70s)
Minimalizm 1960’larda ve 1970’lerde büyük bir sanat hareketi olarak ortaya çıktı. Minimalist sanatçılar, basit geometrik formlar, temiz çizgiler ve azaltılmış renk paleti veya monokrom tonları kullandılar. Karmaşıklığı ortadan kaldırarak malzemelerin ve nesnelerin özünü ortaya çıkarmayı hedeflediler. Başlıca minimalistler Donald Judd, Sol LeWitt, Carl Andre, Dan Flavin ve Robert Morris yer alıyor. Soyut ve seyrek tarzlarını benimseyen sanatçılar, basitlik, tekrar ve rafine unsurlara odaklanarak dışavurumculuğu reddettiler. Minimalizm heykeli, resmi, enstalasyonu ve daha fazlasını etkiledi.
20. yüzyılın öncü sanat hareketleri, geleneklerden keskin bir kopuş yaparak günümüz sanatındaki çeşitliliği ve çoğulculuğu mümkün kıldı. Bu hareketler, sanatın formu, içeriği ve amacında radikal yeniliklerle modern ve çağdaş sanatın yönünü kalıcı olarak belirledi.
Minimalizm, geleneksel “yüksek sanat”tan sapmanın bir devamı olarak 1960’larda New York’ta ortaya çıktı. Minimalizm, lüks, güzellik ve ifadeye değil, brutal geometrik şekiller, soluk renkler ve anonimliğe odaklanır. Minimalist sanat, biyografi veya duyguların çoğunu çıkararak, dikkatleri şeklin basitliğine ve konuya çeker.
Tanınmış sanatçılar: Donald Judd, Yayoi Kasuma, Carl Andre, Frank Stella, Piet Mondrian
